Notadan Ezgiye 45 Yıllık Serüven: İTÜ TMDK

Türk müziği alanında eğitim vermek üzere kurulan ilk konservatuvar İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı (İTÜ TMDK), bu yıl 45’inci yaşını kutluyor.

İTÜ TMDK Müdürü Prof. Serpil Murtezaoğlu ile bir araya gelerek konservatuvarın 45. yaşına özel bir sohbet gerçekleştirdik. 

Profesör Murtezaoğlu, konservatuvarın misyonu ve vizyonu nedir, kısaca bahsedebilir misiniz? 
1975 yılında kurulan, 1976 yılında eğitim hayatına başlayan İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı 45 senedir yetiştirdiği çok sayıda sanatçı, eğitimci, akademisyen ve bilim insanı ile ülkemiz bilim ve kültür-sanat yaşamına damgasını vurmuştur. Bu misyonunun yanı sıra kültür ve sanatımızı akademik iş birlikleri ve performans çalışmaları ile uluslararası arenada temsil ederek, kültürel diplomasi bağlamında çok önemli bir işlevi de yerine getirmektedir. Gelenekten gücünü alan konservatuvarımız, 21. yüzyıldaki işlevini yaratıcı düşünce ve sanatsal üretim vizyonuyla ortaya koymaktadır. Konservatuvarımızın kuruluş felsefesini oluşturan değerler bütününe sahip çıkmakta ve kültürümüzün sürdürülebilirliğini eğitimimizin ana fikri olarak benimsemekteyiz. Bu temel görevimizin yanı sıra 21. yüzyılın kültür ve sanat dünyasında küresel ölçekte var olabilmenin de sürekli arayışı içindeyiz. Üniversitemizin uluslararasılaşma vizyonu gereğince, İTÜ TMDK olarak bizler de bu hedefi benimseyerek çalışmalarımızı sürdürmekteyiz.

İTÜ TMDK’nın ülkemizde yürüttüğü çalışmalardan bahseder misiniz? 

Konservatuvarımız ulusal ve uluslararası ölçekte çalışmalarını etkin biçimde sürdürmektedir. Kültür ve sanatın topluma yaygınlaştırılması ve mezunlarımızın istihdam olanaklarının artırılması amacıyla Rektörlüğümüz ile yerel yönetimler arasında anlaşmalar tesis edilmektedir. Belediyelerle yapılan anlaşmalar çerçevesinde Konservatuvarımızın akademik desteği ile sanat eğitimleri sürdürülmektedir. Pek çok mezunumuzun da eğitimci olarak yer aldığı sanatsal faaliyetler binlerce kişiye ulaşmakta ve yaygın bir toplumsal faydaya dönüşmektedir. Konservatuvarımız dezavantajlı gruplarla ilgili çalışmalar da gerçekleştirmektedir. İGA ile ortaklaşa sürdürülen proje çerçevesinde çocuk destek merkezlerinde sürdürülen çalışmalar, Rektörlüğümüz ve İTÜ Sosyal İnovasyon Merkezi desteği ile yürütülmektedir. Konservatuvarımızın gönüllülük esasıyla ve sanat yoluyla olumlu sosyal etki yaratmak amacıyla sürdürdüğü çalışmalara İTÜ Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Birimi de destek vermektedir. Ayrıca İTÜ Engelli Öğrenci Birimi ile koordineli olarak çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Dış paydaşların da dahil olduğu toplantılarda sesli kütüphane, brail alfabesiyle nota yazımı ve eğitim metodolojileri konularında çalışmalar sürdürülmektedir. Üniversitemizin Millî Eğitim Bakanlığı ile yaptığı protokoller çerçevesinde GSL ve BİLSEM öğretmenlerine verdiğimiz hizmet içi eğitimlerin aldığımız geri bildirimler çerçevesinde yaygın bir toplumsal fayda sağladığını söyleyebilirim. Bu bağlamda konservatuvarımızın çok değerli öğretim üyeleri ve öğretim elemanları, planlamadan içerik oluşturmaya kadar her aşamada büyük bir özveri ve sinerji ile katkı sağlamışlardır. Rektörlüğümüzün desteği ve Millî Eğitim Bakanlığımızın talebi ile çalışmalarımız devam etmektedir.

Uluslararası alanda İTÜ TMDK’ın görünümü nasıl?

Uluslararası alana açılma hedeflerimiz çerçevesinde 2019 yılında 5 kurumla ikili anlaşma yapmak için görüşmeler yaptık. Rimsky-Korsakov St. Petersburg Devlet Konservatuvarı ve Cenevre HES-SO Haute école spécialisée de Suisse occidentale ile anlaşma imzalanmış olup, İsviçre'de de 18 üniversitenin olduğu bir yapılanmaya dâhil olduk. Beyaz Rusya Devlet Müzik Akademisi, Moskova Devlet Tchaikovsky Konservatuvarı ve Kurmangazi Kazakistan Ulusal Konservatuvarı ile imza aşamasına geldik. Anlaşmalar öğrenci ve öğretmen değişimini, beraber yapılacak etkinlikleri ve eğitim anlamında iş birliğini içeriyor. 

2019 yılında dört üniversite ile Erasmus anlaşması yaptık. Bunlar; Almanya’daki Popakademie Baden-Württemberg ve Nuremberg University of Music, Belçika’daki Hogeschool Gent - School of Arts ve Romanya’daki National University of Music Bucharest’tir. Ayrıca Avrupa Konservatuvarlar Birliği (AEC) üyesi olan konservatuvarımız, 7-9 Kasım 2019 tarihlerinde İtalya’nın Torino kentinde Conservatorio di Musica G. Verdi’de düzenlenen “AEC Annual Congress and General Assembly” etkinliğinde ülkemizi temsil ederek, birliğin üyesi olan konservatuvarlar ile yeni anlaşma ve projeler konusunda görüşmeler gerçekleştirmiştir.

Dünyanın kültür alanında en seçkin etkinliklerinden biri olan ve bu yıl 8'incisi düzenlenen St. Petersburg Uluslararası Kültür Forumu,"Globalleşen Dünyada Kültürel Kodlar" teması ile gerçekleşmiştir. Türkiye'den davet edilen tek eğitim kurumu olarak konservatuvarımızı temsilen yer aldığım forumda, "21. yüzyıl Kültür ve Sanat Dünyasında İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı" sunumunu gerçekleştirdik. St. Petersburg Uluslararası Kültür Forumu çerçevesinde yapılan görüşmeler ikili anlaşmalara vesile oldu. Ayrıca Konservatuvarımız Çin’deki Central Conservatory of Music’in başını çektiği “Belt and Road Music Alliance” birliği üyesidir. 29 Nisan - 1 Mayıs tarihleri arasında Beijing Central Conservatory of Music başkanlığında “Belt and Road Music Alliance Conference” etkinliğine dünyadan 52 konservatuvar davet edilmiştir. Türkiye’den tek davet edilen konservatuvar, İTÜ TMDK’dır. Bu etkinlikte konservatuvarın sunumu Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu tarafından yapılmıştır. İTÜ TMDK’nın 6 öğretim üyesinden oluşan topluluk, 1 Mayıs 2019 tarihinde konser vermiştir. 

İTÜ TMDK’nın yayın hayatına katkıları nelerdir?

Konservatuvarımızın yayınları ve akademik dünyaya katkıları geniş bir çerçevede gerçekleşmektedir. Bestekarlar serisinden araştırma serisine, çalgı metotlarından bilimsel toplantıların bildiri kitaplarına kadar pek çok kitap konservatuvarımız yayını olarak basılmıştır. Ülkemizde sanat konusunda, özellikle bizim alanımızda yapılan yayınların sayıca az olması göz önüne alındığında, yayın konusu bizim için özel bir önem teşkil etmektedir. Ayrıca 2010 yılından itibaren İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuvarı bünyesinde yayınlarını sürdüren Uluslararası Porte Akademik Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi, İngilizce ve Türkçe olarak yayın hayatına devam etmektedir.Bunun yanı sıra öğretim üyelerimiz tarafından gerçekleştirilen alan araştırmalarından disiplinlerarası çalışmalara, müzik algısından organolojiye kadar geniş bir alanda yapılan İTÜ BAP ve TÜBİTAK projelerinin çıktılarını da yayın hayatına katkı olarak nitelendirebiliriz.

İTÜ TMDK’nın yaratıcı düşünce ve sanatsal üretim vizyonunu anlatır mısınız? Yaratıcı düşünceyi besleyen kaynaklar nelerdir? 

Yaratıcı düşünce her alanda olduğu gibi kültür sanat alanında da çok önemli bir kavram olarak ortaya çıkmaktadır. Yaratıcı yani benzersiz bir düşünce yaratmanın temelinde pek çok etmen yer alabilir. Bana göre eğitim alanında yaratıcı düşünceye götüren süreçler, geçmişten günümüze bilgi ve düşünce biçimlerinin, disiplinlerarasılığın, deneyimselliğin, iletişimin ve merak duygusunun olduğu bir ekosistem oluşturmaktır. Bu ekosistem mevcut kalıpların ve şablonların dışında da bir varoluşa, hayal gücüne, düşünme ve deneyimlemeye imkân vermelidir. Konservatuvarımızda zaman zaman yaratıcı düşünceyi besleyen atölye çalışmaları yapıyoruz ve bu atölyelerde farklı sanat disiplinlerini bir araya getiriyoruz. İçerik ve deneyimlerin paylaşıldığı atölye çalışmalarında müzik, video, ses tasarımı, mekân, teknoloji, beden, tiyatro, pandomim gibi alanlar bir arada olabiliyor. Kimi zaman uluslararası gerçekleştirdiğimiz çalışmalar daha sonra bir projeye de dönüşebiliyor. Bu tarz çalışmaların öğrencilerimizin sanatsal üretim vizyonunu geliştirdiğini söyleyebilirim.

Diğer bir bakış açısı ile pek çok alanı kapsadığı gibi müzik ve performans sanatları alanını da kapsayan yaratıcı endüstrilere dünyada her geçen gün daha fazla yatırım yapılmaktadır. Bu bağlamda tüm kitlesel kültür üretimlerinin yanı sıra yaratıcı sanatsal üretim biçimleri de dünyada yer alabilmektedir. Bu yıl ilk defa yer aldığımız İTÜ Kariyer Günleri kapsamında uluslararası anlamda başarılı sanat projeleri gerçekleştirmiş 2 değerli mezunumuz “Mezunlarımızın Dilinden Sanatın Dünya Yolculuğu” söyleşisinde, yaratıcı düşüncelerini besleyen kaynakları, onları uluslararası alana taşıyan temel motivasyon ve sanat üretme yöntemlerini öğrencilerimize aktarmıştır.

İTÜ TMDK mezunlarının Türk müziğine ve diğer müzik türlerine getirdiği yaklaşımlar ve katkılardan söz eder misiniz?

İTÜ TMDK mezunları Türk müziğini temsil ettikleri gibi pek çok farklı müzik türü içinde de kendilerine yer bulabilmektedir. Son yıllarda dünya çapında performanslarda yer alan mezunlarımız kültürlerarası projelerden caz müziğine, batı müziğinden senfoni orkestrası solistliğine kadar pek çok alanda var olabiliyor. 20. yüzyılın son çeyreği ve 21. yüzyıl itibarıyla müzik türleri arasındaki çizgiler kalkmış, farklı müzik türlerinin birbirlerinden beslendiği müzik türlerinde melezleşmenin yaşandığı bir müzikal döneme girilmiştir. Bu doğrultuda Klasik batı müziği alanının makamsal müzikten ve Türk makam müziğinin batı müziğinden ödünç aldığı müzik temaları, eserleri ve projeleri yapılmaya başlanmıştır. Aynı şekilde makam müziği, şehir müziğinden halk müziğine çok geniş bir yelpazede varlığını sürdürmektedir. Bu doğrultuda bilindik kullanımıyla Türk müziği, halk müziği, klasik müzik ve popüler müziğe günümüzde yön veren kurum, kuruluş ve organizasyonlarda ve artistik çalışmalarda mezunlarımız aktif olarak rol almaktadırlar. Türkiye’nin müzik gündemine önemli katkılar sundukları gibi uluslararası anlamda da dünyanın en prestijli salonlarında ya da Womex gibi önemli dünya müziği fuarlarında performanslarını sergilemektedirler.

İTÜ TMDK’nın son 2 yılda aldığı ödüllerden bazıları; 

• Derya Eroskay, Malta Uluslararası Gitar Yapım Yarışması, Altın Madalya
• Deniz Soydam, Flutissimo 2020 Fransa, Birincilik Ödülü
• Eylül Beren Yıldız, Flutissimo 2020 Fransa, Birincilik Ödülü
• Öğr. Gör. Dr. Recep Gül, Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Çok Sesli Koro Eseri Beste Yarışması, İkincilik Ödülü, 2018
• Öğr. Gör. Dr. Cevdet Erek, DAAD Berliner Künstlerprogramm Grant, 2018
• Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu, 26. Troya Kültür ve Sanat Ödülleri, Çağdaş Halk Müziği Ödülü
• Prof. Dr. Tolgahan Çoğulu, 26. İstanbul Caz Festivali, Turne Destek Ödülü
• Dr. Recep Gül, Kadıköy Belediyesi Ulusal Beste Yarışması, İkincilik Ödülü
• Öğr.Gör. Erhan Uslu, 3. Neşet Ertaş’ı Anma ve Kültür Sanat Etkinliği, Genç İcracı Ödülü
• Öğr. Gör. Dr. Recep Gül, Yusuf İzzettin Mesçi Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası Ulusal Beste Yarışması, Mansiyon Ödülü
• Araş.Gör. Orkun Zafer Özgelen, İlahi Aşkın Sesi Milletlerarası Beste Yarışması, Teşvik Ödülü

Haber Yayın Tarihi: 31 Mart 2020